Yunanistan (Yunanca: Ελλάδα, Bu ses hakkında Elláda (yardım·bilgi) Yunanca telaffuz: [eˈlaða]) ya da resmî adıyla Helen Cumhuriyeti (eskiden Hellas, Yunanca: Ελληνική Δημοκρατία Ellinikí Dimokratía, Yunanca telaffuz: [eliniˈki ðimokraˈti.a]), Güneydoğu Avrupa’da bulunan bir ülkedir. Nüfusu 2022 itibarıyla yaklaşık 10,3 milyon olan ülkenin en büyük şehri ve başkenti Atina’dır. Kuzeybatısında Arnavutluk, kuzeyinde Kuzey Makedonya ve Bulgaristan, kuzeydoğusunda Türkiye, doğusunda Ege Denizi, batısında İyon Denizi, güneyinde Girit Denizi ve Akdeniz ile sınırlanan Yunanistan, Avrupa, Asya ve Afrika’nın kavşağında stratejik bir konumda yer almaktadır.
Uzun bir geçmişi olmasına rağmen modern Yunanistan, 1830 yılında kurulmuş oldukça genç bir ülkedir. Klasik Yunanistan’daki şehir devletleri, demokrasinin, Batı felsefesinin, Batı edebiyatının, tarihçiliğin, siyaset biliminin, önemli bilimsel ve matematiksel ilkelerin, tiyatronun ve Olimpiyat Oyunlarının doğduğu yer olarak Batı medeniyetinin beşiği kabul edilir. Bu şehir devletleri, II. Filip tarafından fethedildikten sonra, Büyük İskender ordularıyla Yunan uygarlığını Orta Doğu’ya getirerek daha sonra Hristiyanlığın ortaya çıkıp yayılacağı ortak kültürel alanı yarattı. MÖ ikinci yüzyılda Roma tarafından ilhak edilen Yunanistan, Roma İmparatorluğu’nun ve Yunan dili ve kültürünün baskın olduğu ardılı Bizans İmparatorluğu’nun ayrılmaz bir parçası oldu. On beşinci yüzyılın ortalarında Osmanlı egemenliği altına giren Yunanistan, 500 yıllık Osmanlı hâkimiyetinden sonra 1830’da modern bir ulus devlet olarak ortaya çıktı.
Yunanistan üniter bir parlamenter cumhuriyettir ve gelişmiş bir yüksek gelirli ülkedir. Ekonomisi, önemli bir bölgesel yatırımcı olduğu Balkanlar’ın en büyüğüdür. Birleşmiş Milletler’in kurucu üyesi olan Yunanistan, Avrupa Topluluklarına (Avrupa Birliği’nin öncüsü) katılan onuncu üyeydi ve 2001’den beri Euro bölgesi’nin bir parçasıdır. Ayrıca, aralarında Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO), Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), Dünya Ticaret Örgütü (WTO), Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ve Uluslararası Frankofoni Örgütü’nün (OIF) de bulunduğu pek çok uluslararası kuruluşa üyedir.
Etimoloji
Günümüzde Türkçede bu ülkeyi ve halkını tanımlamak için kullanılan Yunanistan ve Yunan kelimeleri Arapça (اليونان, al-Yūnān), Farsça (یونان, Yūnān) ve İbranice’de (יוון, Yavan) de olduğu gibi Anadolu’da bulunan İyonyalılar’a atfen ortaya çıkmıştır ve Yakındoğu’daki Helenler’i ifade eder. İngilizce, Fransızca ve Almanca da dahil olmak üzere Batı Avrupa’da konuşulan dillerde ise İtalya’nın güneyindeki Grek kolonilerine’e atfen “Grek” (Γραικοί, Graikoí) ismi yaygınlaşmıştır. Yunan kavimleri ve şehirleri kendilerini Helenler diye tanımlamıştır. Bugünkü Yunanistan’ın ismi de “Helen ülkesi” anlamında Katarevusa’da Hellás (Ἑλλάς) ve Modern Yunanca’da Elláda’dır (Ελλάδα). Bununla birlikte Helenler, Roma ve Bizans İmparatorluğu döneminde kendilerini Romalı (Ρωμιοί, Romioi) olarak adlandırmışlar, Selçuklular ve Osmanlılar tarafından bu yüzden Rum diye anılmışlardır.[5] Helen ismi 1830’da Yunanistan’ın bağımsız bir devlet olarak kurulmasına kadar tarihe karışmış ve yeni kurulan devletin, köklerini doğrudan eski Yunan medeniyetine dayandırdığından Hellas adını yeniden canlandırmıştır.
Kaynak: balgoc.org.tr
