Bulgaristan’ın avroyu kabul etmesine ilişkin Ulusal Eylem Planı taslağı, mal ve hizmetlerin fiyatlarının, ülkemizin avro Bölgesine katılmasından önce yaklaşık 17 aylık bir süre boyunca BGN ve Avro olarak ilan edilmesi öngörülüyor. Amaç, tüccarların fiyatları yukarı yuvarlamamaları ve avro piyasaya sürüldüğünde enflasyonun yükselmemesidir. Bulgaristan’ın 1 Ocak 2024 tarihinde Avro Bölgesine katılması bekleniyor.
Fiyatların Levadan Avroya yeniden hesaplanması, Avro başına 1.95583 levalık sabit döviz kuru üzerinden yapılacak. Ondalık virgülden sonra beş basamaklı sayıların tümü hesaplanmalı ve ancak o zaman sonuç bir avro cente yuvarlanabilir.
Fiyatların Leva ve Avro cinsinden gösterilmesi zorunluluğunun, AB Konseyi’nin Bulgaristan’ın avroya geçiş koşullarını yerine getirdiğini kabul etmesi ve Avro Bölgesine gireceğimiz döviz kurunu onaylamasına ilişkin bir karar kabul etmesinden 30 gün sonra başlaması planlanıyor. Bu kararın, Bulgaristan’ın avroya geçişinden altı ay önce verilmesi bekleniyor. Bu, Ağustos 2023’ten itibaren fiyatların Leva ve Avro cinsinden olacağı anlamına geliyor.
Fiyatların iki para biriminde açıklanması, Avro Bölgesine girişimizden 12 ay sonra devam edecek. Bu süre boyunca mağazalarda, satıcıların tüm reklamlarında ve web sitelerinde bildirilen fiyatların Leva ve Avro cinsinden olması gerekmektedir. Fiyatların Leva ve Avro cinsinden gösterilmesi idare kurumları için de geçerli olacak. Bu süre zarfında vatandaşların devlete ve belediyelere ödeyeceği vergi, harç vb. tüm ücretler Leva ve Avro olarak yazılacak.
Adil tüccarları teşvik etmek için fiyatları avro cinsinden belirlerken Tüketici Koruma Komisyonu (KZP) “Adil Tüccar” başlığı altında bir kampanya düzenleyecek. Fiyatların Levadan Avroya çevrilmesi için kuralları takip eden ve bunları net bir şekilde yazan tüccarlar, “Dürüst Tüccar” etiketi sahibi olacaklar.
Fiyat çevirme veya yuvarlama kurallarını ihlal eden tacirlerin isimleri kara listeye alınacak ve KZP’nin web sitesinde yayınlanacak. Vatandaşlar, fiyat yazma kurallarına uymayan tüccarları ihbar edebilecekler. Avroyu en son uygulamaya koyan ülkelerden elde edilen veriler, fiyatı yuvarlama riskinin en çok hizmet sektöründe, özellikle de catering sektöründe, güzellik salonlarında, otellerde sunulan hizmetlerde ve eğlence hizmetlerinde olduğunu gösteriyor.
Euro Bölgesine katılım sonrası birinci ayda leva ve avro aynı anda dolaşımda olacak ve her iki para birimi de yasal para birimi olacak. Bu demektir ki ülkemiz 1 Ocak 2024’te Avro Bölgesine girerse, 31 Ocak 2024’e kadar hem leva hem de avro ile alışveriş yapabileceğiz. Tüccarlar, pratik nedenlerle bunu yapamadıkları durumların dışında sadece avro cinsinden kalan parayı iade edecekler.
Böylece levalar dolaşımdan çekilecek. Ayrıca bu bir ayda tüccarların satın alma başına 50 adet madeni paradan fazlasını kabul etmek zorunda olmayacağı yönünde bir kural da olacak. Amaç, onların bir zarf dolusu kuruşla alışverişe giden insanlar tarafından zora sokulmamasıdır.
Avro Bölgesine katıldıktan bir ay sonra sadece avro ile alışveriş yapacağız. Avroya geçişten sonraki altı ayda bankalar ve Bulgar Postaları Şirketi, Levadan Avroya ücretsiz banknot ve madeni para çevirisi yapacak ve bir sonraki altı ay içinde bu hizmet için bir ücret talep edebilecekler. Avro Bölgesine girişimizden bir yıl sonra, bankalar levaları sadece kendi istekleri üzerine avroya çevirecekler. Ancak Bulgaristan Merkez Bankası, sınırsız bir süre için levaları avroya çevirecek ve bunun için herhangi bir ücret talep etmeyecek.
Vatandaşların ve şirketlerin avroya geçişten sonra dolduracakları ve bir önceki yıla ait (avronun kullanılmaya başlanmasından önce) hazineye olan borçları ile ilgili vergi beyannameleri ve formlarında belirtilen ödenmesi gereken tutarlar Bulgar levası cinsinden olacak. Bununla birlikte, hazineye yapılan ödemelerin, levanın sabit döviz kuru üzerinden hesaplanan avro cinsinden olması gerekecek. Fiyat yuvarlaması varsa, vatandaşların lehine olmalı, yani onlar tutarı birkaç sent daha az ödeyebilirler, ancak leva cinsinden ödenmesi gereken tutardan fazla olmaması gerekir.
Bulgaristan’ın Avro Bölgesine üye olduğu tarihten itibaren bankalardaki tüm cari, tasarruf ve mevduat hesapları otomatik ve ücretsiz olarak avroya çevrilecek. Bu, avro başına 1.95583 leva sabit döviz kuru üzerinden gerçekleşecek. Avronun kabul edildiği ilk günden itibaren hesap sahipleri, ister bankamatik yoluyla ister banka ofisinde olsun, leva hesaplarından sadece avro çekebilecekler. Kasasız ödemeler de yalnızca avro cinsinden olacak.
Leva cinsinden tüm mevduat ve kredi sözleşmeleri, Avro Bölgesine girişimizden sonra geçerli olmaya devam edecek. Avronun kullanılmaya başlandığı günden itibaren Leva cinsinden verilen tüm krediler Avro cinsinden kredi olarak kabul edilecek. Bankalar ve müşterileri arasında halihazırda akdedilmiş sözleşmelerde yer alan maddelerin yeniden müzakere edilmesi için bir koşul olarak para birimi dönüştürmenin kullanılmasına izin verilmemektedir, çünkü bu onları para birimi dönüştürmeden önceki durumlarına göre daha az elverişli bir mali duruma sokacak.
Kircaalihaber
