Eski Yugoslavya’dan ayrılarak 29 Şubat-1 Mart 1992 tarihlerinde yapılan referandumla bağımsızlığını kazanan Bosna Hersek’te, “Bağımsızlık Günü” törenlerle kutlanıyor.
Bağımsız Bosna Hersek’in ilk Cumhurbaşkanı merhum Aliya İzetbegovic’in mezarının da bulunduğu Kovaçi Şehitliği’nde düzenlenen törene, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyinin Boşnak üyesi Sefik Dzaferovic ile Hırvat üyesi Zeljko Komsic, Bosna Hersek Halklar Meclisi Başkanlık Divanı Üyesi ve Demokratik Eylem Partisi Başkanı Bakir İzzetbegoviç’in yanı sıra siyasiler, askerler, yerel yöneticiler ve vatandaşlar katıldı. Törene katılanlar, Aliya’nın mezarına ve şehitlik anıtına çiçek bırakıp dua etti.
Komsic, burada yaptığı açıklamada, Bosna Hersek’in bağımsızlığı için hayatlarını veren şehitlerin unutulmayacağını söyledi. Ülkeye ihanet edenlere ve düşmanlarına karşı durmanın görevleri olduğunu vurgulayan Komsic, “Bu ülkenin temelleri büyük bir savaş ve fedakarlıkla atıldı.” dedi.
Dzaferovic ise “Bosna-Hersek bizim özgürlüğümüzdür. Bu ülkenin en iyi evlatlarının savaştığı uğurda Bosna Hersek için savaşmaya devam etmemiz gerekiyor.” diye konuştu. Bosna Hersek’in büyük bir ideal olduğunu vurgulayan Dzaferovic, “Bosna’yı yıkmaya çalışan büyük oyuncular, tarihin çöplüğünde yerlerini aldılar. Bosna’ya yine saldırmak niyetinde olanlarında sonu öyle olacak.” ifadelerini kullandı.
Saraybosna’daki törenler, 1992-1995 savaşında Saraybosna’nın savunulduğu Hum tepesindeki bayrak töreniyle başladı. İkinci Dünya Savaşı sırasında şehri savunurken hayatlarını kaybeden askerler için yapılan “Sönmeyen Ateş Anıtı”nda devam etti.
Bağımsızlık Günü, ülkedeki iki entiteden biri olan Bosna Hersek Federasyonu’nda (FBİH) milli bayram olarak törenlerle kutlanırken Sırp nüfusun yoğun yaşadığı Sırp Cumhuriyeti (RS) entitesinde sıradan bir gün olarak kabul ediliyor.
Bağımsızlık referandumu
Hırvatistan’ın 1991’de bağımsızlığını ilan etmesi ile Hırvat ve Yugoslav askerler arasında başlayan çatışmalar, Bosna Hersek’e de sıçradı. Sırpların kontrolündeki Yugoslav ordusu, nüfusunun büyük çoğunluğunu Hırvatların oluşturduğu Ravno köyüne saldırdı. Bu saldırı ile savaş gayri resmi olarak Bosna Hersek’e de taşındı.
Yugoslavya’nın parçalanmasını kendi lehine kullanmak isteyen Bosna Hersekli Hırvat ve Sırplar da ülke topraklarını kendi aralarında paylaşmak istedi. Hırvatlar 18 Kasım 1991’de Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti’ni, Sırplar ise 9 Ocak 1992’de Sırp Cumhuriyeti’ni ilan etti.
Slovenya ve Hırvatistan’ın bağımsızlıklarını kazanmalarının akabinde Bosna Hersek’te de bağımsızlık referandumu kararı alındı. Daha sonra savaş suçundan hüküm giyecek olan Bosnalı Sırpların o dönemdeki lideri Radovan Karadzic öncülüğündeki Sırplar, referanduma karşı çıktı. Sırp nüfusun büyük çoğunluğunun boykot ettiği referanduma halkın yüzde 64,31’i katıldı. Katılanların ise yüzde 99,44’ü bağımsızlık için “evet” dedi.
Bağımsız Bosna Hersek, 22 Mayıs 1992’de Birleşmiş Milletler (BM) üyeliğine kabul edildi.
Kaynak: AA
