Salı, 02 Mayıs 2023
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Bulgaristan’ın Seçim Kanunu'nun seçim kampanyası sırasında resmi dil Bulgarca’nın dışında başka bir dilin kullanılmasını tamamen yasaklayarak ifade özgürlüğü hakkını ihlal ettiğine karar verdi. Mahkeme, 2013 yılında bir seçim mitinginde 7 dakika boyunca Türkçe konuştuğu için para cezasına çarptırılan o zamanki Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) Başkanı Lütfi Mestan'ın açtığı davayı karara bağladı.
AİHM’in kararı, Mestan'a hem ulusal mahkemeler hem de uluslararası mahkeme nezdinde hukuki yardım sağlayan Bulgaristan Helsinki Komitesi tarafından açıklandı.
Mestan'ın Türkçe konuşmasına yönelik şikayet, nüfusunun %98'i kendilerini Türk etnik grubundan olduğunu belirten Kotel ilçesine bağlı Yablanovo (Alvanlar) köyünde düzenlenen seçim mitingine katılan bir Bulgaristan'ın Avrupalı Gelişimi İçin Yurttaşlar (GERB) partisi temsilcisi tarafından yapıldı.
Şikayetin bir sonucu olarak Sliven (İslimye) Bölge Seçim Komisyonu, Mestan ve Yablanovo Köyü Muhtar’ına yönelik idari yaptırım karar tutanağı düzenledi ve daha sonra bu tutanak üzerine Bölge Valisi onlara 2000 leva para cezası verdi. Kotel Bölge Mahkemesi para cezasını 500 levaya indirdi, Sliven İdare Mahkemesi ise bu kararı onadı.
Bu davada AİHM, Avrupa Konseyi'ne üye 37 ülkenin düzenleyici çerçevelerini inceledi ve yalnızca Ukrayna ve Bulgaristan'da milletvekili adaylarının halka açık seçim toplantıları sırasında resmi dilden başka bir dilde konuşmalarının mutlak yasağı olduğunu tespit etti. Mahkeme ayrıca bu hükmün Ulusal Azınlıkların Korunmasına İlişkin Çerçeve Sözleşmesi Danışma Komitesi, Venedik Komisyonu ve Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT) tarafından defalarca eleştirildiğini ve azınlıkları, seçimlere etkin katılımlarını teşvik etme fırsatından mahrum bıraktığını belirtmiştir.
AİHM, Bulgaristan'ın Mestan'a 1200 avro tazminat ve 3200 avro tutarındaki dava masraflarını ödemesine karar verdi. Ayrıca karar, Bulgaristan mevzuatında reform yapılmasını gerektiriyor.
Helsinki Komitesi, 2016'dan bu yana AİHM'nin Bulgaristan’ın seçim mevzuatı ile uluslararası insan hakları hukuku arasındaki tutarsızlıklarla ilgili dördüncü kararı olduğunu hatırlattı.
Kaynak: Kırcaali Haber
